Viral Pazarlama Nedir? Nasıl Oluşturulur?

Günümüz pazarlama stratejileri her geçen gün genişleyerek, kitlelere erişebilmeyi daha kolay hale getiriyor. Bunlardan biri olan viral pazarlama çalışmaları, bugün ki pazarlama starejileri başlığımızın ana konusu. Peki, viral reklam demek tam olarak nedir? Bir video veya bir içerik nasıl viral olur?

Bir anda güçlü bir popülariteye ulaşmasının sebebi üründen mi yoksa reklamdan mı kaynaklanıyor? Yoksa, bir reklama bu kadar çok hit yaptıran şey sadece şansın yaver gitmesi mi? Viral reklamın ne olduğunu ve nasıl oluşturulduğunu bu içeriğimde detaylı bir şekilde açıklıyorum.

2020 yılı verilerine göre;

• İşletmelerin %85’i videoyu, bir pazarlama aracı olarak kullanmayı tercih ediyor.
• Kullanıcıların büyük bir bölümü video içerikleri seviyor ve %54’ü daha fazlasını görmek istiyor.

Bu kadar çok marka ve işletme her gün yeni videolar yayınlarken, bazılarının viral hale gelmesi ise an meselesi. ?

Hazırsanız başlayalım.

Viral Reklam, Viral Video, Viral Olmak ve Viral Pazarlama

Bu kavramlar, birbiriyle oldukça ilişki oldukları için; hepsini bir arada ele almayı tercih ettim.

Viral videolar, her yol giderek daha popüler hale gelen benzersiz bir reklam ürünüdür. Sosyal medya kullanıcıları, bu akılda kalıcı içerik türünü oldukça hızlı bir şekilde kendi hesaplarında paylaşmaktadır. Sonuç olarak, video milyonlarca görüntülenme alır ve markaya yüksek miktarda bir kazanç sağlar.

Viral Pazarlama Nedir?

Viral pazarlama, kullanıcıdan kullanıcıya hızla yayınlan mesajlar yoluyla bir markaya veya ürüne (dolayısıyla da potansiyel satışlara) ilgi yaratır. Buradaki ana fikir, kullanıcıların içeriği paylaşmayı tercih etmeleridir.

Sosyal ağlar, hem hızlıca etkileşime girilebilmesi hem de içeriklerin kolaylıkla paylaşılabilmesi nedeniyle, viral pazarlamanın doğal yaşam alanıdır. Son zamandaki en yaygın örnek, önce YouTube’ta ardından da Facebook, Twitter, Instagram gibi diğer kanallarda paylaşılan duygusal, şaşırtıcı, eğlenceli veya benzersiz videolar oluşturmaktadır.

Bunu doğrudan bir örneklendirme ile anlatmak gerekirse: influencerlar, markalardan ve kurumlardan reklam alır, takipçilerine de reklam verilen ürün ya da hizmetle ilgili bir deneyim oluşturarak paylaşırlar.

Bunu belirli bir reklam başlığıyla yapmadıkları taktirde, bu viral reklam özelliği kazanmış olacaktır. Ancak başarılı bir viral pazarlama çalışması için hem reklamı veren firmanın hem de reklamın uygulanacak alanın ya da kişinin bu uygulamayı yaparken kullanıcılara kendi deneyimi gibi yansıtması gerekmektedir. B

öylece izleyici ya da takipçiler, belirli bir viral reklama maruz kaldıklarında, aslında reklamı yayınlayan platform hakkında olan deneyimlerini referans alarak, reklam hakkında da pozitif geri dönüş sağlamaktadır.

Viral Pazarlama vs. Geleneksel Pazarlama

Geleneksel reklamcılığa kıyasla viral pazarlama, daha nüfuslu bir etkiye sahiptir.

Geleneksel reklam çalışmalarında, reklama maruz kalan kitle bunun reklam olduğunun bilincinde iken, viral reklam çalışmalarında ise izleyiciler bunun reklam olduğunun bilincinde olmadıkları için verilen mesajları almaya karşı daha uygun hale gelmektedir.

Kullanıcılar bir ürün ya da hizmet reklamı gördüklerinde, bu konu ile ilgili gard alarak, değerlendirmelerini de bu doğrultuda sürdürmektedirler. Ancak viral reklam yapılarında bu durum, zaten kişilerin hali hazırda takip ettikleri bir kanal aracılığıyla yapıldığı için daha etkili bir biçimde mesaj ya da ürün potansiyel kullanıcılara iletilebilmektedir.

İşin bir diğer boyutu da “kulaktan kulağa” yayılım yapısıdır. Bu yayılım yapısı, bir reklamın ulaşması için oldukça zor bir eşik olsa da, viral yapıda çok daha hızlı ve etkili biçimde sonuca ulaşabilmektedir.

Geleneksel reklam yapısında “Eti ve Bir Bilmecem Var Çocuklar” reklam çalışması, bu bağlamda akla gelen ilk örnektir. Hem ürün tanıtımı hem de reklamın erişebilirliği referans alındığında, 7’den 77’ye her kitleye erişmeyi başarmıştır.

Kulaktan kulağa yayılım yapısının viral reklam kısmındaki örnekler ise, yazımızın devamında “Türkiye’den 5 Viral Reklam” başlığı altında sizleri bekliyor.

Viral reklam yapısı aslında günümüzde erişebildiğimiz hemen her mecrada karşımıza çıkmaktadır. Instagram, YouTube, FaceBook gibi sosyal medyalar buna birincil örnek iken, televizyonda izlediğimiz ve takip ettiğimiz yapımlar da bir diğer örnek yapısını oluşturmaktadır.

Kitleler hesaba katıldığında, her kitleden kullanıcı için böyle bir reklam yapısı aslında yayınlanmaktadır. Çünkü yayıncılar, oyuncular ya da mekan işletmecilerinin birincil gelir kaynağı aldıkları reklam gelirleridir.

Yani viral reklamlar çok hassas bir dengeye sahiptir. Bu tür kampanyalardan kontrolün bir bölümü kullanıcının elindedir. Bu nedenle, mesajın yanlış yorumlanma veya parodisinin yapılma riski her zaman vardır. Öte yandan, başarılı bir viral kampanya, markanız için mucize gibi sonuçlar da yaratabilir.

Viral Reklam Nasıl Hazırlanır?

Viral reklam kampanyaları reklamı veren ve reklamı alan olarak iki farklı yapı üzerinden aslında anlatılması gereken bir reklam tekniğidir. Teorik olarak değerlendirdiğimizde, aslında ürün yerleştirme benzeri bir reklam yapısı olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Bir video ya da bir görsel oluşturarak, belirli bir hedef kitleye uygun hale getirip, çekici bir içerik oluşturmak gerekmektedir. Fakat basit değerlendirilen bu reklam tekniği, aslında oldukça geniş bir yelpazeden ele alınarak uygulanması gereken bir yapıdır.

Reklamı veren firmanın kurumsal standartı, reklam verilecek alanın kurumsal yapısı ve hedeflenen potansiyel müşteriler bu noktada bir üçgenin kenarları olarak ele alınır. Ardından uygulanacak çalışma, görsel, video, seslendirme ya da uygulama içerisinde reklamın yeri, zamanı ve senaryosu belirlenir.

En sonunda da uygun bir çalışma standartı oluşturulduğunda paylaşım hazırlanır ve uygulanır.

Markaların video dağıtım stratejisinde ise açık ve gizli olmak üzere iki farklı strateji vardır:

• İlkinde, yani açık stratejide; kullanıcı ilk andan itibaren bir reklam videosu veya markalı bir içeriği görüntülediğinin farkındadır.
• Gizli stratejide ise marka ilk etapta belli değildir. Kullanıcının ilgisi içeriğe çekildikten sonra, markanın kendisi ortaya çıkar.

Gizli pazarlama stratejisi uygulamanız durumunda, oluşturmak istediğiniz viral kampanya aleyhinize dönebilir. Kullanıcıları aldatılmış veya kandırılmış hissettirmemeye dikkat etmeniz oldukça önemlidir.

Hangi stratejinin uygulandığı önemli olmaksızın, spam içerik olmaktan kaçınmak gerekmektedir. İzleyiciler tekrar tekrar aynı mesajı uygulayan bir yayıncının güvenilirliğinden şüphe duyar ve onun viral reklam uyguladığı firmaya karşı da ön yargılı şekilde yaklaşmaya başlayabilir.

Viral Reklamların Özellikleri Nelerdir?

Viral reklam kampanyalarında, alternatif koşullar oluşturulabilmektedir. Burada hem hedeflenen izleyici kitlesi düşünülmeli hem de reklamı veren kurum ve reklamı uygulayan kurumun güvenilirliğinin sarsılmaması hedeflenmelidir. Kendi kampanyalarınızda, viral bir etki oluşturabilmek için en iyi uygulamalardan bazıları şunlardır:

• Mükemmel planlama (doğru yer, doğru zaman)
• Kullanıcı katılımını gerçekten teşvik
• Etkileyicilik
• Mizah unsurları
• Değerli bir sebep
• Ünlü bir yüz (olmazsa olmaz değil)
• Kendine has olması
• Akılda kalıcılık

Viral Reklamın Avantajları Nelerdir?

Viral reklam kampanyaları, birçok farklı nedenden ötürü işletmeler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. İşte viral reklamların, işletmelere sağladığı başlıca avantajlar:

• Düşük Maliyet: Viral reklamları karakterize eden en önemli şey; kullanıcıların, işin önemli bir bölümünü markanın yerine yapmasıdır. Bu da reklam dağıtım maliyetlerini ciddi ölçüde azaltır.
• Büyük Erişim Potansiyeli: İnternetteki viral bir video, bir dünya para yatırmadan veya ekstra çaba sarf etmeden uluslararası çapta büyük bir izleyici kitlesine ulaşma yeteneğine sahiptir. Bu nedenle de küçük bir işletme veya hatta özel bir kişi bile viral hale gelebilir.
• Kullanıcı Dostu: Viral reklamda, içeriği paylaşma veya içeriğe katılma kararını sosyal medya kullanıcılarının kendileri karar verir. Bu nedenle de markanın istilacı olarak görülme olasılığı çok daha azdır. Bu nedenle, markanın kullanıcıların gözündeki algısı ve yarattığı etkileşim, daha geleneksel reklam biçimlerine kıyasla önemli ölçüde daha iyidir.
• Marka Kimliğine Katkı: Yaratıcılık açısından gerçekten göze çarparsanız, o kadar inanılmaz bir etki yaratırsınız ki, kullanıcılar reklamınızı paylaşır ve markanızla kişisel bir bağlantı geliştirir. Konu markalaşma ve farkındalık olduğunda viral reklamlar, hiç şüphe yok ki son derece güçlü bir araçtır.

Viral Reklamın Riskleri ve Dezavantajları Nelerdir?

İyi bir viral pazarlama kampanyası, markanız için oldukça düşük maliyetli bir şekilde büyük bir farkındalık yaratabilse de, aynı zamanda bazı riskleri de bünyesinde barındırmaktadır.

• Viral reklamlar markanızın kullanıcılar üzerindeki etkisini azaltma riskine sahiptir.
• Benzer şekilde; markanız ve ürünlerinizle ilgili olumsuz bir etki yaratma potansiyeli barındırır.
• Bazı kullanıcılar, kişisel bilgilerini korumak adına viral videolarınızı paylaşmaktan çekinebilir.
• Viral reklamların tüketiciler üzerindeki etkisi uzun süreli değildir. Kampanyanız viral olma özelliğini yitirdiğinde, satışlarınızda büyük oranda bir düşüş yaşamaya hazırlıklı olmalısınız.

Ancak tüm bu bahsettiğim risklere rağmen; viral reklamın markanıza sağladığı avantajlar, barındırdığı dezavantajlara kıyasla çok daha ağır basmaktadır.

Viral Reklam Örnekleri

Viral reklamı tüm yönleriyle ele aldığımıza göre, artık viral reklam örneklerine geçebiliriz. Yazı içerisinde listeye dahil ettiğim reklam çalışmaları, belirli bir hedef kitle barajını geçerek başarı sağlamış olanlar. İsterseniz lafı hiç uzatmayayım ve viral reklamların dünyasına sıkı bir dalış yapalım.

Türkiye’den Viral Reklam Örnekleri

Türkiye’de, özellikle son yıllarda viral olmuş birkaç reklam kampanyası ile karşılaşmak mümkün. İşte “en akılda kalıcı” viral reklamlar.

• Paulo Coelho

Türkiye’den örneklere, oldukça yeni bir viral video ile başlamak istiyorum. “Simyacı” kitabının ünlü yazarı Paulo Coelho, geçtiğimiz günlerde attığı bir tweet ile Türkiye’de şimdiden viral olmuşa benziyor. Twitter hesabından yayınladığı videosunda “Okçunun Yolu” isimli yeni kitabını olimpiyat şampiyonu Mete Gazoz’a adadığını ifade ediyor. Video, sadece birkaç saat içinde binlerce etkileşim alırken; Türk okurların epey ilgisini çekecek gibi görünüyor.

Türkiye: pic.twitter.com/M49dQ6XQEM

— Paulo Coelho (@paulocoelho) September 23, 2021

Gittigidiyor.com – 2009

Bu reklam videosu da, yayınlandığı dönemde oldukça popüler olmuştu. Az önce değindiğim şekilde, bu reklam videosunda “gizli” reklam yöntemi uygulanmıştı.

Videoda, eski sevgilisinin eşyalarını satmak isteyen bir kadın görüyoruz. Öyle etkileyici bir giriş yapıyor ki, konuya direkt olarak adapte olabiliyoruz. İlerleyen saniyelerde ise eşyaları gittigidiyor.com’da satışa çıkardığını açıklıyor. Seyircinin dikkatini videonun ilk saniyelerinden toplamayı başaran viral reklam videosu, ister istemez kullanıcıların siteyi ziyaret etmelerini sağlıyor.

Türk Hava Yolları – 2011

Türk Hava Yolları; Türkiye pazarında yürüttüğü bu reklam çalışmasıyla, genç bir delikanlının evlilik teklifi yapmak için dünyayı uçakla gezmesi konu ediliyor. Döneminde oldukça beğenilen bu çalışma, sonrasında reklam olduğu anlaşılınca hayal kırıklığı yaratsa da hedefe ulaşmayı başarıyor.

Ekşi Sözlük “Sorularınızı Yanıtlıyorum Etkinliği” – 2019

Ekşi sözlük 2019 yılından beri düzenli olarak çeşitli kişilerle röportaj yaparak, Ekşi Sözlük üzerinden soru-cevap etkinliği yapmaktadır. Burada röportaj vermek isteyen bazı kişiler davet ile giderken, bazıları da ücret ödeyerek bu soru-cevap etkinliğine katılmaktadır. Bu etkinliğe ücretli şekilde katılmayı tercih eden kullanıcılar, yeni çıkacak albümlerini, filmlerini, dizilerini ya da kitaplarını bu soru cevap etkinliğinde viral şekilde tanıtmaktadırlar.

Yurtdışından Viral Reklam Örnekleri

Viral reklamın etkileşim gücü, ülkemiz ile sınırlı değil. Bu alanda ülkemizin biraz da geri kaldığını, uluslararası reklam çalışmalarına baktığımızda daha net anlayabiliyoruz.

Cristiano Ronaldo: Su İçin

Haziran ayında, Euro 2020 şampiyonasının sürdüğü günlerde Cristiano Ronaldo’nun basın toplantısındaki çıkış epey viral olmuştu.

Dünyaca ünlü futbolcu, basın toplantısı sırasında önündeki Coca-Cola şişelerini kaldırarak “Su için.” demesi, internet dünyasında oldukça ses getirdi. Twitter’da yayınlanan o anla         ra ait video milyonlarca etkileşim aldı. Öyle ki, Coca-Cola şirketinin hisseleri yüzde 1,6 gerileyerek 4 milyar dolar değer kaybetti.

Cristiano Ronaldo dünyayı salladı. Coco Cola ya tepki. Su için. Kral hareket. #CristianoRonaldo #su #water #cococola pic.twitter.com/Koqp72TT5R

— Akçabel Köyü Doğanyurt Kastamonu (@AkcabelKoyu) June 19, 2021

IHOP

Ihop, ABD merkezli kahvaltı ürünleri markası. 2018 yılında attıkları tek bir tweet, takipçileri üzerinde oldukça güçlü bir etki bıraktı. 6 saniyelik videoda IHOP kelimesindeki P harfini B’ye çevirdiklerini yayınladılar. Ve ne anlama gelebileceğini takipçilerine sordular.

For 60 pancakin’ years, we’ve been IHOP. Now, we’re flippin’ our name to IHOb. Find out what it could b on 6.11.18. #IHOb pic.twitter.com/evSxKV3QmT

— IHOP (@IHOP) June 4, 2018

7 gün boyunca öyle güçlü bir etkileşim aldılar ki, video 7,5 milyon izlenme aldı. Ayrıca B harfinin gizemini merak ettiyseniz onu da söyleyeyim. Burger’in (Hamburger) B’si.

Dumb Ways to Die

2012 yılında Avustralya’da yayınlanan reklam, dünya çapında olmasa da ülke çapında epey popüler hale gelmişti.

Reklamda, insanların metrodaki rahatsız edici davranışlardan kaçınmaları için bir mesaj veriliyor. Şirketin reklam diline göre oldukça hafif ve eğlenceli bir imaj çizen reklam videosu, 2013 yılında sosyal medyada 60 milyon izlenme aldı. Ve sonrasında ülkedeki demiryolu kazalarında %20 azalma yaşandı.

Ice Bucket Challenge

2014 yılında ALS Derneği, tıbbi araştırmalarda kullanmak için fon arayışına girdi ve Ice Bucket Challenge reklam kampanyasını başlattı.

Dünyanın dört bir yanından ve Türkiye’den ünlü isimler kampanyaya yoğun ilgi gösterdi. Yayınlandığı dönemde, her yeni günde yeni bir ünlünün videosunun sosyal medyada paylaşıldığını görüyorduk. Başarılı reklam kampanyası sayesinde, toplam 115 milyon dolar bağış toplandı.

H&M

H&M’in dünya çapında yayınladığı reklam kampanyasında Grammy ödüllü Reggae sanatçısı Koffee yer aldı. 2021’nin 2020’den çok daha iyi olması için dileklerde bulunuluyordu. Video o kadar sevildi ki, geçtiğimiz aralık ayında sosyal medyada milyonlarca görüntülenme aldı.

Sonuç

Hazırladığım viral reklam rehberini umarım bilgilendirici bulmuşsunuzdur. Yazıma dahil ettiğim reklamlardan çok daha fazlasını, her gün zaten sosyal medya hesaplarımızda sıkça görüyoruz. Her reklam kampanyasında deneyime ve belirli bir bütçeye ihtiyaç duyarsınız. Ancak söz konusu viral reklam olunca, şansınızın biraz yaver gitmesi bile istediğiniz etkiyi bırakmanıza yetebilir.

Kendinizi viral reklam oluşturmaya hazır hissediyor musunuz? Yorumlarda benimle paylaşmayı unutmayın. ?